Gia Cát Lượng tên tự là Khổng Minh sinh năm Quang Hòa thứ 4 đời Linh Đế (181) cha là Gia Cát Khuê mất sớm, ông theo ở với chú là Gia Cát Huyền. Sau đó Gia Cát Huyền cũng mất, Gia Cát Lượng về miền Long Trung tự cày ruộng kiếm ăn theo đuổi việc đèn sách. Thuở mười tám, mười chín tuổi Khổng Minh cùng các bạn như Từ Thứ, Mạnh Trung Uy, Thạch Quảng Nguyên từ bỏ lối học hoa hòe hoa sói rất thịnh hành lúc bấy giờ mà đi vào con đường thực học.